Blog
London: reading the signs 1
London: along the canal
Uitgelezen 137
‘I might spend a great deal of Time in my Exclamations against the Follies, and indeed Wickedness of those things, in a Time of such Danger, in a matter of such Consequence as this, of a National Infection, But my Memorandums of these things relate rather to take notice only of the Fact, and mention that it was so: How the poor People found the Insufficiency of those things, and how many of them were afterwards carried away in the Dead-Carts, and thrown into the common Graves of every Parish, with these hellish Charms and Trumpery hanging about their Necks, remains to be spoken of as we go along.
All this was the Effect of the Hurry the People were in, after the first Notion of the Plague being at hand was among them: And which may be said to be from about Michaelmas 1664, but more particularly after the two Men died in St Giles’s in the Beginning of December. And again, after another Alarm in February; for when the Plague evidently spread it self, they soon began to see the Folly of trusting to those unperforming Creatures, who had Gull’d them of their Money, and then their Fears work’d another way, namely, to Amazement and Stupidity, not knowing what Course to take, or what to do, either to help or relieve themselves; and even in the Streets, from one Door to another with repeated Cries, of, Lord have Mercy upon us, what shall we do?’
[Daniel Dafoe, A Journal of the Plague Year, p. 34.]
London street view: sun, roofs and docks
De geschiedenis van het nihilisme
Ik weet dus echt niet meer of ik het gedroomd heb, of dat me de vraag werkelijk ooit is gesteld. Toch meen ik me te herinneren dat ik zo’n tien, twintig jaar geleden benaderd ben om een lijvig boekwerk te redigeren dat ‘De geschiedenis van het nihilisme’ heette. Dit kan ondertussen ook al een herinnering aan een droom zijn. Hoe dan ook: ik heb nee gezegd, maar ben het verzoek nooit meer vergeten en heb naderhand nog regelmatig naar dat boek gezocht. Tevergeefs. Tot ik onlangs stuitte op Paul van Tongerens Het Europese nihilisme. Friedrich Nietzsche over een dreiging die niemand schijnt te deren. Was dit het betreffende boek? Oorspronkelijk verschenen in 2012, als Het Europese nihilisme en onlangs herzien en uitgebreid door Van Tongeren, Nietzsche-deskundige en Denker des vaderlands. Ik kocht het in ieder geval blind en zocht een middag lang in oude aantekeningen of ik er al eerder iets over geschreven had. Opnieuw: tevergeefs. Ook de digitale speurtocht in eigen werk met de zoekterm ‘nihilisme’ leverde niets op.
Van Tongeren schrijft in zijn voorwoord bij deze tweede editie:
‘Als het goed is, schrijft een auteur over wat hem bezighoudt, wat zich aan hem opdringt. (…)
Maar een auteur moet ook altijd wantrouwend zijn jegens dat wat hij schrijft en waarover hij schrijft. Wat hem bezighoudt, zou heel goed datgene kunnen zijn wat hem zorgen baart, verontrust, angst inboezemt. En wat hij erover schrijft, is dus mogelijkerwijs een poging om het gevaar te bezweren, het onder woorden te begraven of minstens zozeer toe te eigenen dat het aan verontrustende werking inboet.
Het nihilisme is een ideaal onderwerp voor auteurs die beide neigingen kennen. De lezer is dus gewaarschuwd.’
Ik zie dit niet zozeer als een waarschuwing maar als een aansporing. Wat kom ik te weten als ik iets over het nihilisme te weten kom? We gaan het zien. Het raadsel zal vermoedelijk altijd onopgelost blijven, en dat is misschien maar goed ook.