Vertegenwoordiger van eigen werk

Ik reis een aantal steden af of mijn boeken te verkopen. Ik ben vertegenwoordiger van eigen werk. Dat is geen eenvoudige rol; het lijkt me makkelijker om het werk van anderen te verhandelen. Maar als ik goede zin heb, beleef ik echt plezier aan het spel van de verleiding, aan het aftasten wat de inkopers willen horen. Soms hebben ze mijn zoekende blik gezien en gedacht een klant te herkennen maar dan blijkt dat ik zelf iets te verkopen heb.
Zo nu en dan kom ik vanwege de reistijd en de afstand tussen het station en de boekhandel in de binnenstad rond het middaguur aan, en krijg ik te horen dat de inkoper net even lunchen is, of vrij. Dat men liever lokale schrijvers in de etalage legt, dat de voorkeur uitgaat naar boeken die eenvoudiger na te bestellen en te administreren zijn, dat men hier weinig van verwacht of er überhaupt niet aan begint  – hoe goed het boek er ook uitziet. Soms krijg ik wedervragen en kan ik meer vertellen over mijn werk, aan de gezichtsuitdrukking van de inkopers aflezen wat hen overtuigt en wat niet – en ondertussen verder werken aan mijn pitch, die aan het einde van deze rondreis perfect zal zijn. Het resultaat is dat ongeveer de helft van de boekhandelaren mijn werk wel en de andere helft het niet wil verkopen.
Opvallend vaak gaan de gesprekken over de plek waar Polaroid van de dag in de winkel zou moeten liggen. De codering van het genre is 320, ‘literaire non-fictie’. Daarmee is voor de boekhandels de kous echter nog niet af. Soms schudden ze meewarig het hoofd: ‘dat is te algemeen’. Zijn mijn Polaroid-boeken literatuur, filosofie of toch meer iets voor de afdeling fotografie en kunst? ‘Ik zie hier “niemandsland” op het omslag staan,’ zei een van de inkopers met een peinzende glimlach, die haar twijfel leek te bevestigen.
Dit is mijn werk, zeg ik dan. Ik vind dat dit gemaakt moet worden, heb het daarom maar zelf uitgegeven en zou graag de kans krijgen het in winkels te laten zien, zodat iedereen het tegen kan komen, en voor zichzelf kan beoordelen of het waardevol is. Dit is mijn werk, het enige in zijn soort.
Soms krijg ik dan een duidelijke afwijzing, soms slappe excuses te horen, ik krijg te maken met onvervalste kruideniersmentaliteit, en zie hoe sommige boekhandelaren gevangen zitten in het keurslijf van hun keten. Gelukkig ontmoet ik ook veel oprecht nieuwsgierige, onafhankelijke en welwillende boekverkopers die best een risico willen nemen, al is het maar klein, en mijn boeken neer gaan leggen zodat ze zichtbaar zijn. Want je moet ze zien, door kunnen bladeren en erin kunnen lezen, stukje voor stukje, om te zien wat je in handen hebt.