Sommige personages dienen zich kant en klaar aan in de werkelijkheid. Zij zijn sterker dan fictie – al is volgens mij juist de fictie nodig om hun beweegredenen en machinaties echt voelbaar te maken. Toch slaagde de Volkskrant er zaterdag ook met een opsomming van feiten en commentaren in een intrigerend beeld van een dergelijk figuur te geven. Voormalig staatssecretaris en minister Willem Vermeend was in het nieuws omdat hij een boek heeft gepubliceerd over cybercriminaliteit en hoe je je daartegen kunt beveiligen. Het boek lijkt echter voor een groot deel plagiaat en zijn coauteur viel als expert op het gebied van cybersecurity publiekelijk door de mand.
Vermeend blijkt al jaren met de regelmaat van de klok boeken te schrijven met steeds andere, deskundige auteurs, over sterk uiteenlopende onderwerpen. Vaak betreft het topics die op dat moment trending zijn maar waar niemand echt verstand van heeft. Vermeend schrijft er dan een boek over, geeft goed betaalde lezingen en advies aan bedrijven en iedereen is tevreden. Eigenlijk bluft hij zich een slag in de rondte, met gebruikmaking van voldoende oppervlakkige kennis of de kennis van anderen maar bovenal: de juiste buzzwords. In een wereld vol trendvolgers die van napraterij en namedropping aan elkaar hangt, kun je dan behoorlijk lang je gang gaan – tot het moment dat er iets grondig misgaat en eindelijk eens iemand de moeite neemt die boeken echt te lezen of wat degelijk journalistiek spitwerk te doen. Vermeend wordt nu beter bekeken en anders gezien.
Ik ben gefascineerd door de technieken van die blufbusiness maar zie in dit nieuws vooral een klassieke tragedie: de man is in zijn eigen zwaard gevallen, omdat hij heeft samengewerkt met iemand die ook blufte. In het verhaal dat ik over hem zou schrijven, heeft hij een affaire met haar, wat hem blind heeft gemaakt voor haar bedrog. Met haar komst is echter de tragedie in zijn leven binnengeslopen: de geschiedenis van een oudere man die wat minder scherp geworden is, en achterhaald wordt door de waarheid, hoe snel zijn leugens ooit ook waren. En ondertussen zitten ze zwijgend naar elkaar te kijken, terwijl ze zich afvragen waarom die ander de verwarming heeft uitgezet.
Schrijvers op zoek naar een personage: ga je gang. Gebruik alleen die achternaam niet: die is te goed om waar te zijn.