Reclameblokje: Rob Knijn

‘Painpub geeft je iets in handen dat ruimte biedt voor concentratie en ‘langer kijken dan een klik’,’ staat er op het inlegvel van een publicatie die, behalve de titel fatum en de naam van de kunstenaar (Rob Knijn) verder geen woorden bevat. Of toch. Als je ernaar op zoek gaat, vind je ze wel degelijk, soms zelfs zo prominent dat ze daardoor niet opvallen: de werken die uit tape bestaan bevatten de woorden ‘klaar’ en ‘nul’.
Het werk van Rob stelt mij nog altijd voor raadsels. Wat misschien wel de aanleiding is om langer te blijven kijken. Kijken, en nog eens nadenken over wat je eigenlijk ziet: zwart-wit foto’s van schilderijen, soms alleen van de achterkant, of in karton verpakte schilderijen, met touw samengebonden tot een bundeltje, in een interieur geplaatst – dat binnen de foto vervolgens zelf een nieuw werk wordt.
Rob Knijns werk in deze Painpub uitgave lijkt werk over het kunstenaarschap te zijn. Over de blik die de schilder heeft en die hem niet verlaat, ook al is hij met heel andere dingen bezig. Over het werkproces dat altijd maar doorgaat ook al blijft het werk in het atelier, of staat het bij de kunstenaar thuis en ligt het klaar voor verzending. Schilderijen waarop andere schilderijen figureren als vormen, van opzij gezien. Een draagbaar schilderij, een schilderij als gebruiksvoorwerp, een schilderij dat wil bepalen hoe de kamer eromheen eruit moet gaan zien.
‘Klaar’? Geenszins. Uit het verleden weet ik overigens dat die woorden bestaande uit tape verdacht zijn; die kunnen bij Rob Knijn zomaar geschilderd zijn, geen echte tape. Om dezelfde reden wantrouw ik overigens ook de muurschroeven op de foto’s in dit boekje.
Er is duisternis in sommige schilderijen; zwart dat een vervaagd gezicht kan zijn, de abstractie van een innerlijke wereld, een donkere grot waaruit een landschap te zien is, of witte puntjes die als sterren het eindeloze uitzicht oplichten.
Wat heeft dit allemaal met het lot van doen, of met het ‘uitgesproken woord’ zoals een oude betekenis naar verluidt van fatum is? Gaat het om dat wat verdwenen is wanneer het afgebeeld, geschilderd of uitgesproken is? Lost het schilderen iets op, verdwijnt de realiteit op het moment dat je er kunst van maakt? Waar is de werkelijkheid?
Ik merk dat juist het gebrek aan woorden in fatum ze bij mij oproept, al zijn het er voor Rob waarschijnlijk te veel. Zijn boekje eindigt niet zonder reden met NUL. We kijken misschien langer maar we weten nog altijd niets.