Passage

Op zoek naar een spoor van de verdwenen winkelpassage, landde ik vanuit mijn bovenkamer in Parijs – voor de deur van de Hema. De voormalige Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam is daar een bijzonderheid, vertegenwoordiger van een soort Scandinavische eenvoud die de onze schijnt te zijn – je gelooft het pas als je hem daar binnenloopt. Maar dat mogen wij Hollanders op dit moment niet, en met Streetview blijft het perspectief ook beperkt tot het zicht vanaf de weg.
We hadden deze zomer in Parijs op een straathoek, of eigenlijk: een verdwenen straathoek aan de Rue Jasmin gestaan, in het zestiende district. Daar was een bouwplaats, precies op de plek waar ik een huis zocht. Dat pand bleek al jaren eerder gesloopt te zijn. Naspeuringen op Streetview wezen uit dat er al minstens tien jaar een lege vlakte was geweest, tot een jaar geleden. Van die plek, van het ijzeren hek met de groene platen erlangs kun je de staat door de jaren heen bestuderen door te schuiven met de tijdlijn, want vrijwel ieder jaar was de Google-auto er gepasseerd.
Van de winkelpassage in de buurt van de Hema kon ik in geen enkele gevel meer iets terugvinden, dus reed ik een willekeurige straat in, sloeg een hoek om, ging verder en verder door Parijs. Totdat ik ineens nauwelijks mensen meer zag. Ik was gewend dat de seizoenen soms veranderden; dat het grijzer werd, slechter weer en voorbijgangers ineens geen korte broeken en lichte jurken maar winterjassen droegen. Maar deze stilte op straat was opmerkelijk. Was het zondag geweest? Vakantie? De dag van de aanslagen misschien? Onderaan het scherm zag ik ‘maart 2020’ staan – Parijs in lockdown. Dus bestudeerde ik de enkele figuur die nog wel op het trottoir liep wat beter en reed langzaam verder, tot er weer meer mensen opdoken. Opnieuw ging mijn blik naar de datum, alsof ik op de snelheidsmeter in een dashboard keek, en bleek dat ik ineens een jaar terug in de tijd was gegaan.
Hier ontvouwde zich de spirituele dimensie van de pelgrimage, van de utamakura. In de beweging door de stilstaande stad, in het loslaten van de eenheid van tijd en plaats, opende zich een wormgat – waardoor we er aan een andere kant uit konden komen. Met gesmolten horloges.