Vlak voordat ik wegloop, het diepe duister in, zwik ik soms nog even van het trottoir van de dag. Ik ontwaak dan met een stuip en fluister soms mijn eerste droomflarden. Eigenlijk was ik dan nog in gesprek misschien, officieel nog niet in slaap. Maar toch. De eerste droom, waaruit ik dan wakker geschoten ben, heeft vaak nog een verband met de dag die eraan vooraf ging, of waarover we spraken. Het is dan alsof de werkelijkheid langzaam maar zeker uit elkaar aan het vallen is, als een vergeten pak kranten in de regen. Maar juist doordat het verband niet langer meer logisch is, geen alledaags verhaal, krijgt hij betekenis; de droom geeft iets prijs van de onderstroom.
Soms droom ik dat ik van een berg stort, maar dat ik tijdens die niet te stuiten vrije val in het ravijn ergens in de lucht nog sturen kan, over de toppen van de bomen kan rennen, versnellen zelfs, om de plek te bepalen waar ik zacht kan neerkomen, of tenminste niet al mijn botten breek. Dat ik daarover beslissen kan, alsof vallen een vaardigheid is.
Ik word nog steeds wakker. Of ik sta nog steeds op de drempel van de droom.
Polaroid van de dag
Mist
Ik keek uit het raam en zag de mist. Ik wilde naar buiten, naar de mist toe. Ik wilde er middenin staan, hem aanraken, iets in hem begrijpen, en ik ging lopen. Maar ik vond de mist niet, zelfs niet in tranen van mijn wimpers, als ik mijn ogen dichtkneep. Hij bleef als een onduidelijke horizon bestaan, zoals het geluk misschien. Je kunt hem alleen zien, en dat stelde me gerust.
Bibliotheekpoëzie
Uit de leeszaal (30)
‘De leugenachtigheid van het geheugen is ons onaangenaam, omdat we het liefst als een mens uit één stuk door het leven willen gaan. We willen niet voor onverklaarbare leegtes in het verleden staan die ons de regie over onze geschiedenis uit handen zouden kunnen nemen. In de geest van de schrijver worden al die vluchtige elementen op een hoger plan bijeengedreven en in de taal – zijn taal – gefixeerd.
De niet-schrijvende buitenwereld ziet het vanuit een ander verschiet. De personages uit Voskuils autobiografische kantoor-epos hebben verklaard dat de schrijver de ‘feiten’ ernstig geweld heeft aangedaan; zij bleken een geheel andere lezing van de gebeurtenissen te hebben. Wie had ook anders verwacht.
Wie is er hier de bedrogene? De lezer? Nee, die niet, want die weet van niks en heeft genoten van de ‘werkelijkheid’ van Het Bureau. Dat het boek op grond van de mededelingen van zijn niet-fictieve personages uiteindelijk fictie bleek te zijn, doet niet ter zake omdat de lezer het van meet af aan al als zodanig heeft gelezen: werkelijkheid die leest als een roman. De schrijver is de bedrogene. Hij is door zijn geheugen om de tuin geleid, al waren het alleen zijn personages die daar bezwaar tegen maakten.
Marcel Proust heeft ongeveer evenveel woorden als Voskuil nodig gehad om zijn verloren tijd terug te vinden. (…) De schrijver heeft er van afgezien te willen nagaan hoe de raderen van het bestaan ooit precies in elkaar hebben gezeten, de machinerie interesseert hem niet zoveel, want de tijd die hij zoekt is niet in de grote, dramatische momenten te vinden, maar in de kleine, onnadrukkelijke, die zich altijd onverwacht aandienen, bijvoorbeeld wanneer je een naderhand beroemd geworden koekje in de thee doopt. ‘La vie enfin découverte et éclaircie, al seule vie par conséquent réellement vécue, c’est la litterature […]’ staat ergens in Le temps retrouvé.
Het leven toont zich pas in de literatuur.’
[Allard Schröder, ‘De voorgevormde blik’ in: Nieuwe tijden, p. 75-77]
Terugkerende droom (3)
Bijsluiterpoëzie
Direct voor het slapen
innemen met een half glas water
Dit middel wordt gebruikt om rustig te zijn
voor bepaalde handelingen en onderzoeken
In een rustige fase van de ziekte
is gebruik geen probleem
Bij gebruik als middel tegen angst en spanning:
na twee maanden kan verslaving optreden
Pas ook op bij andere activiteiten waarbij opletten belangrijk is
zoals het bedienen van machines en werken op hoogte
Ook zonder dat het te merken is,
kan het reactievermogen tot drie dagen na inname verminderd zijn
Neem een vergeten dosering niet meer in,
als er nog minder dan zeven uur te slapen is
omdat er dan meer kans is op vallen en slaperigheid overdag
Neem geen dubbele hoeveelheden
Neem geen dubbele hoeveelheden
Soms betekent: bij tien van de honderd mensen die dit middel gebruiken
Soms: grotere kans op vallen, tijdelijk geheugenverlies en daardoor vreemd gedrag
Voor een goede nachtrust is het volgende belangrijk:
blijf overdag wakker