Marco Polo

Eigenlijk wilde ik vandaag een stukje over realiteitszin schrijven, maar ik kwam er niet uit. Dan maar een korte terugblik, en iets over Marco Polo.

Toen de eigenaar van het appartement in Venetië ons college gaf, en de historie van het huis vertelde, wees hij ons op de gebeeldhouwde zuilen die de eeuwenoude, houten balken ondersteunden. Daarop waren niet alleen de hoofden van de oorspronkelijke eigenaren te zien – de familie Maddalena – maar, verderop, ook dat van Marco Polo. Hij had ook in het palazzo gewoond, al was het officiële Casa Marco Polo nu om de hoek gevestigd. Ik moest meteen denken aan de bedenkelijke reputatie van de wereldreiziger en aan De onzichtbare steden van Calvino, waarin hij als personage wordt opgevoerd en over evenveel bestaande als niet bestaande steden vertelt. Wat de waarheid is, zal altijd onopgehelderd blijven. Nadat hij de naam van Marco Polo had laten vallen, luisterde ik met scepsis, dat is: een half oor, naar de huiseigenaar. Want verhalen zijn waar, maar alleen als ze goed verteld worden.

‘Het is niet gezegd dat Kublai Kan alles gelooft wat Marco Polo zegt als hij hem de steden beschrijft die hij op zijn onderzoekingstochten heeft bezocht, maar de keizer der Tartaren blijft zeker met meer nieuwsgierigheid en aandacht naar de jonge Venetiaan luisteren, dan naar enige andere bode of verkenner. (…) Alleen in de verslagen van Marco Polo lukte het Kublai Kan, door de tot instorting gedoemde muurmassa’s en torens heen, het fijne netwerk te onderscheiden van een structuur, zo ragfijn dat zij ontsnapte aan de beet van de termieten.’
[Italo Calvino, De onzichtbare steden, p.11.]