Meteorologen kondigen het al op 1 september aan, maar volgens de kalender is de eerste dag van het seizoen 21 september. Wat mij betreft begint de herfst pas na de laatste uitzending van het BBC programma Gardener’s World.
Iedere vrijdagavond om negen uur zit ik klaar om mij, bij wijze van geleide meditatie, in ontspanning te laten brengen door dit programma over tuinieren in Engeland. Stemmige, opgewekte reportages over het aanleggen, zaaien, planten, onderhouden, snoeien en herbeplanten met bomen, struiken, bloemen en planten, groente en fruit vormen samen al meer dan 50 jaar het onderwerp van dit TV programma. We zien niet alleen veel majestueuze tuinen van Britse landgoederen maar tegenwoordig ook kleine achter- en voortuinen in dorpen en steden, en natuurlijk volkstuintjes. Er zijn reportages over verzamelaars en kwekers met bijzondere planten en bloemen en regelmatig gaan presentatoren langs bij tuinprojecten die een sociale functie hebben in een wijk of zich richten op de heilzame werking van tuinieren voor mensen met psychische aandoeningen en andere chronische ziektes.
In zijn vijftigjarige geschiedenis heeft het programma al verschillende gezichten gehad, maar sinds een jaar of tien, vijftien, is tuinman Monty Don de belangrijkste presentator. Zijn landgoed Longmeadow is het startpunt van alle uitzendingen. Daar geeft hij op kalme, geruststellende toon uitleg bij allerlei seizoensgebonden klussen en daaromheen praat hij associatief de andere items aan elkaar, op de voet gevolgd door zijn trouwe labradors die vaak gapend en slapend in beeld worden genomen. Aan het einde van de uitzending geeft Monty de kijkers huiswerk op: de zogenaamde ‘jobs for the weekend’.
Ik heb zelf niet echt groene vingers en voor de namen van bloemen, bomen en planten een slecht ontwikkeld geheugen. Alle instructies aangaande wanneer en waar te planten, snoeien, bewateren en stekken bekijk ik met aandacht maar kan ik een uur later al niet meer reproduceren. En hoewel ik er onderuitgezakt naar zit te kijken, en mij nooit direct aangesproken voel om in het weekend aan de slag te gaan in de tuin, verwacht ik uiteindelijk iets van dit programma op te steken – ondanks de extreem ontspannende, sussende kwaliteit ervan. Mijn hoop is daarbij gevestigd op de herhaling die in de onderwerpen besloten ligt. Want omdat ik ondertussen al jaren naar de uitzendingen van Gardener’s World kijk, zie ik regelmatig een item voorbijkomen dat, zij het in een variant, al eens eerder voorbijgekomen is. Herhaling is natuurlijk een gegeven voor een programma over tuinieren, net als voor de wisseling van de seizoenen zelf.
Na wekenlang allerlei snoeiwerkzaamheden te hebben bepleit en toegelicht, inclusief de ‘deadheading’ van uitgebloeide bloemen, is het voor Monty Don op Longmeadow tijd geworden voor het schoonmaken van het glas van de kas, het schrobben van de leeggemaakte terra cotta potten en het binnenzetten van de planten die geen vorst verdragen.