Een tafel bij het raam

Vriend JWL verzamelt afbeeldingen van kamers met een uitzicht. Meestal zijn het kamers van huizen in een landelijke omgeving, kamers waarvan ik altijd had gedacht dat het de werkkamers van schrijvers waren. Ik vroeg me steeds af wiens uitzicht het precies betrof, of het misschien alle kamers waren waar Nietzsche, een andere passie van hem, ooit aan het raam had zitten denken en schrijven.
Waarom verzamelde hij deze afbeeldingen? Wat zag, of zocht hij in al die foto’s en schilderijen?
Ik dacht even na over de kamers waarin ik in de loop der jaren zelf had gewerkt, en mijn positie daarin ten opzichte van het raam. Meestal zat ik een halve slag weggedraaid van het uitzicht, als dat er al was, thuis zit ik zelfs met mijn rug naar het raam. Natuurlijk loop ik regelmatig weg van de schrijftafel om naar buiten te kijken, maar wat zie ik dan? Eigenlijk alleen maar leegte, een projectiescherm, zeg maar: niets. Ik tast in wezen mijn verbeelding af, niet de straat of het landschap dat voor me ligt. Misschien moet daar ook eigenlijk niets te zien zijn, zodat ik niet afgeleid wordt. Het komt maar een enkele keer voor dat ik echt iets zie en het opneem in wat ik aan het schrijven ben.
Misschien wilde JWL, omgekeerd, de schrijver die in hem huist, als het ware uit het uitzicht tevoorschijn trekken.

Alsof hij wist dat ik een vraag voor hem had, belde hij me twee dagen later op en kon ik hem naar de beweegreden van zijn verzameling vragen.
Hij zei dat hij het niet precies wist. Afbeeldingen van tafels en een of twee stoelen bij een openstaand raam met uitzicht op een landschap boeiden hem eenvoudigweg. Het waren overigens niet noodzakelijkerwijs schrijversvertrekken. JWL verzamelde daarnaast ook afbeeldingen van schilderijen met lezende vrouwen. Daarvan kon hij wel zeggen dat het de concentratie op het lezen was die hem boeide – een cultuur die in zijn ogen aan het verdwijnen was, behalve misschien uit de trein. Leescultuur als tegencultuur. Zelf las hij het liefst aan tafel, aan een tafel bij het raam. Af toe keek hij dan naar buiten. Hij hield niet van reizen, had er geen behoefte aan steden in andere landen te bezoeken. Een raam met uitzicht, bij voorkeur op een landschap, was hem voldoende.
Dat was, in alle eenvoud, natuurlijk het beste antwoord.