Oppervlakkig gezien lijken kunstenaars veilig voor de robotisering waarvan volgens de minister sprake van is, in tegenstelling tot nogal wat andere beroepsgroepen. In het lijstje met percentages van de mate van verdringing door automatisering dat de Volkskrant onlangs publiceerde, staan zij vrijwel onderaan. Toch schreef diezelfde krant vlak voor de zomer over computerprogramma’s die journalistieke berichten konden produceren waarin slechts een beperkt aantal variabelen hoeft voor te komen, zoals overlijdensberichten. Daaraan hoefde geen journalist meer te pas te komen.
Wanneer je gaat nadenken een romanrobot dan hoeft je niet ver te zoeken. Zelf heb ik al jaren geleden met het verhaal ‘Opium van het volk. Berichten uit de vrijstaat Tsjernobyl’ (MillenniuM #14) aangetoond dat een pastiche op een reisreportage gemakkelijk voor ‘echt’ kan doorgaan als je maar de juiste semi-authentieke elementen gebruikt. Waarom zou iets dergelijks niet ook binnen de roman kunnen? Hollywood-films, Broadway-musicals en de ‘persoonlijke’ Ted Ex-verhalen worden tenslotte ook al jaren volgens een vast format met een aantal kleine variabelen gemaakt.
Het zal geen kwestie van eenvoudig ‘zoeken en vervangen’ zijn, eerder van een complexer algoritme: ‘Kies een trending topic uit de media als onderwerp voor je roman. Selecteer met de conflict shuffle een paar dilemma’s en conflicten die bij dit thema passen. Als personage A dan in verhouding X tot personage B staat, dan volgt na twintig pagina’s Z en verschijnt personage C… etc. etc.’
Dit lijkt niet ondenkbaar. Sterker nog: ik vrees dat het al gebeurt, zij het nog niet door een robot. De automatisering van de romanschrijverij is nu nog in handen van enkele redacteuren of van schrijvers die alleen schrijven omdat ze er nu eenmaal geld mee moeten verdienen, die klanten nodig hebben en de markt kennen.
Ik krijg het algoritme voor een romanrobot niet uitgedacht, het is me te psychotisch, dergelijke programmeertaal. Ik wil ook niet in zo’n productiebedrijf werken. Misschien heb ik daarom wel zoveel uit te leggen tegenwoordig. Ik beoefen een oud ambacht.