‘Mensen veranderen, maar nooit zomaar. Zo hoor je wel eens dat een hersenbloeding of een ernstig verkeersongeluk iemands persoonlijkheid volledig overhoop kan halen. Hij of zij wordt niet alleen nooit meer de oude, maar blijft voorgoed een ander. De wonden etteren door in het karakter.
Zo zou ik onder invloed van wat mij met Corinne is overkomen, onze coup de foudre, oppervlakkig on ingrijpend van persoonlijkheid veranderd kunnen zijn. Als ik afga op de reacties van Albert en de kinderen, van enkele collega’s bij de GG&GD en van nog een paar familieleden en kennissen om wie ik niet heen kan, sluit ik de mogelijkheid niet uit. Ik heb de laatste tijd een paar keer te maken gehad met Tibbolt Satink en zijn ‘carrière als Ander’ en met Pijkel Niggebrugge en haar angstaanjagende metamorfose… waardoor ik veranderingen bij mezelf misschien bagatelliseer, wat niet betekent dat ze er niet zijn. Als de wereld voortdurend verandert, met mensheid en al, dan de individuele mens toch zeker… meestal langzaam en ongemerkt, maar soms door een belangrijke gebeurtenis radicaal en met verstrekkende gevolgen. Ja, ik denk dat mijn verhouding met Corinne mijn persoonlijkheid blijvend overhoop heeft gehaald.’
[A.F.Th. van der Heijden, Stemvorken, p.688-689.]
Archief voor juni 2021
Op de splitsing
Het is meer dan twintig jaar geleden dat ik in de binnenlanden van Noord-Italië in de auto zat bij G. Een kleine wagen die hij van zijn vrouw had geleend, waarin we met vier, vijf mensen opgepropt waren. Hij reed ons enigszins onvast vanuit een klein dorpje ’s nachts terug naar Bologna. Net als de anderen had G. aardig wat gedronken en hij probeerde zich krampachtig te concentreren op de weg. Dat ging hem als voormalig buschauffeur redelijk goed af totdat we bij een T-splitsing vlak voor een spoorlijn of kanaal plotseling tot stilstand kwamen. Hij moest kiezen voor links of rechts en wist het even niet meer. In mijn herinnering waren we zeer abrupt gestopt en stonden we zelfs schuin op de weg. Misschien hadden we ook ternauwernood een passerende auto kunnen ontwijken, dat weet ik niet meer.
Onderweg naar die stop hadden we zitten praten over onze schrijverij en het onderzoek dat daaraan voorafgaat. Wanneer moet je daarmee stoppen, wanneer is het genoeg, wanneer is het moment gekomen om daadwerkelijk te gaan schrijven? Zijn conclusie was: dat wordt vanzelf en plotseling duidelijk. Het geheugen is bedrieglijk maar het leek verdacht veel op onze benevelde nachtelijke autorit.
Ik sta nu ook weer dwars op de weg. Het boek waaraan ik al een paar jaar werk, lijkt een gesloten systeem te worden. Alles waarvan ik zou kunnen denken dat er nog bij zou moeten, zit er blijkbaar al in of valt vanwege de innerlijke logica vanzelfsprekend af. Het ondergronds gangenstelsel dat na jaren van graven is ontstaan en vele kilometers lengte beslaat, is in rudimentaire staat af. Ik kan er doorheen lopen en zonder te verdwalen het midden bereiken. Vol vertrouwen begin ik nu dus aan het kronkelige pad naar binnen. In de bovenkamer.
Misschien kom ik later weer bij deze zelfde splitsing terug omdat ik in de binnenlanden verkeerd gereden ben maar ik moet nu afslaan, anders sta ik stil en blokkeer ik het verkeer.
In Nederland: De Vlist
Opvallen
Op een zaterdag ontdekte ik in Arnhem een drugspand toen ik voor de deur van de kledingwinkel waarin S. en F. verdwenen waren, heen en weer slenterde. Eigenlijk was juist ik degene die zich verdacht gedroeg in die straat omdat ik wachtte maar niet op mijn telefoon keek. Omdat ik nieuwsgierig naar de huizen staarde. Omdat ik zelf niet naar binnen ging in het pand waar de zwervers naar buiten kwamen die ik eerder had gezien en direct met hun basepipe in de weer gingen. Ik keek er slechts naar maar merkte dat ik opviel. Een luidruchtige stille.
De handel en wandel, de motoriek, de lichaamshouding van drugsverslaafden en hun dealers fascineert me. De tweeslachtigheid van hun omgevingsbewustzijn vind ik op een bepaalde manier zelfs grappig. Ze leven in een geheel eigen luchtlaag, waarin het allemaal draait om elkaar op tijd te vinden en – het liefst zo onopvallend mogelijk – de transactie van koop en verkoop te sluiten. Ze houden ondertussen op zeer amateuristische wijze de schijn van iets anders op.
De dag ervoor had L. over haar buurvrouw verteld die ’s nachts zo luidruchtig was en vrijwel dagelijks schimmige types over de vloer had. De mannen die op bezoek kwamen, vertoonden duidelijk niet het gedrag van familie of vrienden. Ze kwamen op de vreemdste tijdstippen en bleven maar kort. Ze liepen net iets sneller of in elkaar gedoken de deur uit – om maar niet al te goed gezien te worden. Het niet op willen vallen dat zo opvallend is voor de oplettende voorbijganger intrigeert me.
Dat je klanten eerst door je brievenbus naar boven moeten schreeuwen wie ze zijn. Dat je ze slechts een voor een wilt ontvangen achter de stijf gesloten, gore gordijnen van je woning boven een Turkse groentewinkel en dat er daardoor een rij voor je, ook opvallend, niet helemaal gesloten voordeur ontstaat. Dat je ogenschijnlijk gehaast ergens naar toe gaat maar ondertussen al drie rondjes om het station hebt gelopen alsof je op een trein wacht.
Terwijl we op een terras bij station Arnhem Velperpoort zaten, passeerden rond een uur of vijf, halfzes (altijd rond de ouderwetse, Hollandse etenstijd) de nerveus om zich heen spiedende, in zichzelf pratende of in ieder geval naar dealers speurende junkies. Die niemand anders, hooguit obstakels zagen in de mensen om hen heen. Ze zagen dus ook niet dat wij hen zagen. Meestal is de voorbijganger een passant die niet blijft kijken.
Is dit hoe de openbare ruimte werkt? Of was het alleen dan en daar, waren het alleen de junkies en hun dealers? Misschien was ook dit wel een kwestie van tijd, van de duur van het kijken. Daar studeer ik op door.
Waterloopbos
