Archief voor december 2015

Wanneer vrienden of bekenden op Facebook vertellen dat ze een nieuwe keuken, een nieuwe auto of een nieuw huis hebben gekocht, feliciteer ik ze doorgaans met de toename van hun materiële bezit. Als ze trouwen, waarschuw ik ze er voor dat trouwen de kans op scheiden met 100% vergroot. Als mensen foto’s van hun maaltijd plaatsen, schrijf ik dat voedsel fotograferen echt een kunst is. Als iemand met trots zijn nieuwe peperdure fotocamera met alle bijbehorende specificaties toont, zijn verrichtingen bij het hardlopen of fietsen in een grafiek toont dan zet ik er ‘nerd alert’ als reactie bij. En wanneer een redacteur van een uitgeverij de loftrompet steekt van een reeds gehypte auteur (zeker als die dan ook nog uit zijn eigen fonds komt) dan ben ik geneigd ‘wat denk je zelf?’ te posten.
Maar zo aan het einde van het jaar houd ik me in, eigenlijk juist omdat ik me in de ‘sociaal media’ steeds vaker opwind over de mensen in Nederland. Word ik cynisch? Nu al een grumpy old man? Is de vraag stellen hem ook beantwoorden? Ik zal vast een balk in mijn oog hebben maar – Jezus! – wat zie ik veel splinters. Wat een ongelofelijke naïviteit tegenover marketingcampagnes, politiek correcte petities en andere vormen van grachtengordel-indoctrinatie. Wat een armoede in de gedachtewereld. Wat een volgzame, onpersoonlijke romantiek. Wat een zelfingenomenheid en navelstaarderij (vooral in de literaire wereld).
Gelukkig zijn er ook prikkelende, ultrakorte verhaaltjes, spitsvondige maatschappijkritieken, mooie foto’s en andere observaties te vinden. Ik heb echter de indruk dat dit, tussen de reclameblokjes in, slechts de parels in de modder zijn geworden; parels in een zwijnenstal vol zelfverheerlijking en egocentrisme.
Ikzelf ben weliswaar een voorbeeld van iemand die sterk in zijn eigen gelijk gelooft maar ik waag het ook wel degelijk regelmatig te betwijfelen. Precies daarom houd ik me nu maar in, doe ik er maar een tijdje het zwijgen toe op deze sociale kermis. Want het zal wel aan mij liggen; ik zal wel moe zijn, zo aan het einde van het jaar. Ik voel mijn halfjaarlijks terugkerende ergernis over de kortzichtige, egocentrische, van ieder (historisch) besef verstoken medemens, mijn ‘mensenhaat’ al weer opkomen… Maar ik zal me beheersen, me terugtrekken en zwijgen – voor een paar weken. Gewoon niet meer in de botsautootjes stappen.

Toen we binnen liepen en opmerkten hoe donker het binnen nog was, bedachten we dat de koffietent misschien nog niet open was. Toch stonden we al binnen. De barrista wilde eigenlijk nog niet met het daglicht beginnen en het was bij nader inzien bijzonder prettig ontwaken in de schemering; wel de deur uit voor het ontbijt maar nog onzichtbaar voor onze collega’s. Een andere vroege klant vroeg de barman naar hun nieuwe koffiezaak in de onlangs geopende studentenflat met de naam ‘Johanna’. Ik had iets gehoord over een walvisskelet dat daar aan het plafond moest hangen en vroeg ernaar. De barrista vertelde dat die van plastic was, hoe indrukwekkend ook. Zijn compagnon had zo’n geraamte per se boven de bar willen hebben maar… waar koop je die? Nou, in New York bijvoorbeeld, voor driehonderdduizend dollar. Dat was toch iets teveel voor een goed idee en de heren waren in Nederland gaan onderzoeken wat er mogelijk was, bijvoorbeeld met de hier aangespoelde exemplaren. Gewoon bellen, langsgaan en je vraag stellen, hoe simpel kan het zijn? Een paar weken geleden waren ze teruggebeld en uitgenodigd om langs te komen bij Ecomare op Texel. Daar hadden ze te horen gekregen dat ze twee skeletten (‘eigendom van de overheid’) in bruikleen mochten nemen. Of het nou om potvissen of bruinvissen ging, of van allebei een, dat wist zijn compagnon beter.
Maar… waarom wil je eigenlijk een walvis aan je plafond? Omdat je denkt dat ‘Johanna‘ de Nederlandse vertaling van Johna is? Het zou kunnen, het zou zomaar kunnen… in dit dorp zijn de verhalen soms net zo sterk als de koffie. En wij waren ineens wakker.