Archief voor augustus 2013

Als je het over Noorwegen of Zweden hebt, begint er vroeg of laat iemand over elanden. Wij vonden dat je zo’n sticker met het profiel van dit typische, edele maar wat sullig ogende rendier pas op je auto mocht plakken als je er daadwerkelijk een gezien had. Volgens Per, de lichtelijk verstrooide eigenaar van de wildcamping, liep er vlakbij een spoor dat de elanden regelmatig volgden. We namen koffie en thee mee, probeerden zo zacht mogelijk over het bospad te schrijden en installeerden ons in een eenvoudige jagerstoren, zo’n drie meter boven de grond. En terwijl de schemering om ons heen inviel, wachtten we op de wonderen der natuur. De regenjassen van de kinderen piep-schuurden bij elke beweging, ik was zo dom geweest mijn witte broek aan te houden en natuurlijk moest er toch nog iemand plassen. Het duurde minuten voordat we goed zaten. We fluisterden elkaar soms iets toe over wat we in de bomen of op het mos dachten te horen, of hoe lang het allemaal nog zou duren. In de verte klonk een enkele keer het slepende, klagelijk burlen van de elanden en naarmate het donkerder werd, zagen we in de schaduwen en de vervagende contouren van de bomen en struiken iets bewegen. Een seconde later bleek dat echter alweer een zinsbegoocheling, ingegeven door vermoeide ogen en een te sterke wil. Ons ongeduld was voelbaar, de ergernis daarover ook. Langzaam werd het koud en donker. Misschien zaten we er wel een uur, zwijgend en zonder te bewegen, en toen was het genoeg. We klommen naar beneden en laveerden tussen mierenhopen en blauwe bessenstruiken door terug naar onze bus. Het kan dat we een vos hebben gehoord, maar een eland zagen we niet, ook niet in de twee weken daarna. Die avond volgden we misschien eigenlijk de eerste les van de cursus Stilzitten en Geduld Hebben, en dat was ook wat waard.

Het contrast met de snelheid en de spanningen op de snelweg had niet groter kunnen zijn. Na een autorit van vijfeneenhalf uur en een overnachting, namen we ’s ochtends vroeg de boot van Travemünde naar Malmö. Negen uur varen en zelden land in zicht, dat zou onze tweede dag reizen inhouden. Met deze bootverbinding, jarenlang alleen voor het vrachtvervoer in gebruik, kunnen sinds twee jaar ook particulieren met hun auto of camper meevaren. Deze optie leek nog geen doorslaand succes, want het was aangenaam rustig aan boord. We troffen slechts een ouder echtpaar, wat onderdelen van gezinnen bij de spelcomputers of opgeslokt door een film op de I-pad en een enkele nurkse vrachtwagenchauffeur in het bubbelbad annex sauna of aan de bar. De ‘truckerslounge’ en de restaurants leken gesloten. Negen uur zouden we op zee zitten, onderweg naar Zweden, waar we de dag erna verder zouden rijden.

Het was niet ieder uur even boeiend, dat moet gezegd. Het verlangen naar een cruise als vakantie is ook niet bepaald sterker geworden. En toch. De ervaring van het Niets, van slechts ogenschijnlijke beweging en het onbegrijpelijke verstrijken van de tijd, terwijl wat je ziet steeds verandert maar tegelijkertijd hetzelfde blijft, was een weldaad voor de ziel – die toch al zo’n moeite met reizen heeft, en dat graag traag doet. En het was een heerlijke manier van aankomen.

Ik schreef een e-mail naar P-o-s-t-o-f-f-i-c-e en vroeg: ‘How long is now?’ De reactie, volgens kunstenaar Annemarie van den Berg niet ‘het antwoord’ konden we ophalen tijdens de opening in Munken Works: ‘Now is as long as you want’. Geen antwoord inderdaad, maar een onuitgesproken, al even verregaande vraag: ‘wat is de wil?’